lympha Sable

lympha Sable
by Scottish graciousness

zondag 18 december 2016

over de Peter en zijn criticus

Redenen om zich juist met deze gedachtenwereld bezig te houden en niet met die, waar de schrijver zelf niet op gekomen zou zijn, kan ik nauwelijks geven, ware het niet dat in een beschouwing achteraf ook voor de schrijver dikwijls zaken bekend worden die hij wellicht wel altijd heeft geweten maar niet zo duidelijk zich bewust van is geweest. En die onbewuste of half bewuste aspecten van wie een mens is en wat hij voorgeeft omtrent zichzelf, zijn meningen en opinies, zijn voorkeuren en de minder geliefde onderwerpen, zullen hem nooit volledig helder worden zodanig dat hij nog meer dan alleen de schrijver ook zijn eigen criticus en analist zou zijn.Een schrijver kan zich bezighouden met de onderwerpen die hem na aan het hart liggen en hem te binnen schieten wanneer hij zich aan zijn arbeid zet, soms kan hij zijn bedoeling met een bepaalde zegswijze of een voorbeeld wat nader preciseren, wat hij niet kan is boven zijn verhaal uit de bedoeling van dat verhaal, de strekking ervan kenbaar maken. Indien hij dat wel deed dan was hij niet zozeer een literator in de oorspronkelijke zin van het woord, maar eerder een copieist, een moralist, iemand die een tekst geeft over iets wat een ander al heeft geschreven of heeft verteld. Men komt dit laatste, om daarmee te beginnen, dikwijls tegen in de wereld van het kunstbedrijf, niet onverdienstelijk overigens, maar evenmin oorspronkelijk als het herderinnetje van saksisch porselein op het nachtkastje van zijn grootmoeder dat hij zich altijd voor de geest haalt als de dingen hem tegen zitten en waarvan niemand weet waar het is gebleven na grootmoeder's overlijden. En dit onvermogen om dingen nader te verklaren, om zijn bedoelingen kenbaar te maken zo hij die al heeft, zal in al zijn doen en laten blijken, en in elk woord doorklinken dat hij tot uitdrukking brengt, geschreven of uitgesproken, zoals de wijze waarop hij een tekst verstaat die hem wordt gegeven om in overweging te nemen of zoals hij naar het woord van anderen luistert ook nooit zeer duidelijk kan worden weergegeven door hemzelf. Elke poging tot een verklaring zou inhouden nog meer onduidelijkheid te behelzen, het zou eenzelfde antwoord op de vraag naar het waarom inhouden als de vraag naar het waarom van het bestaan, die in de filosofie wordt beschreven als niet te beantwoorden, en door de rechtbank wordt benoemd in de wijze dat men het verzoek tot rechtspraak thuis in de brievenbus terug ziet keren met de mededeling dat de rechtbank niet ontvankelijk is voor het verzoek.

Het lezerspubliek wil deze schrijver respecteren in zijn waarde in die zin, dat het uiteraard nooit zal voorgeschoteld krijgen waar de verwachtingen naar uitgaan in de gewone zin van het woord, dat de schrijver met zijn werk in volledigheid aan die verwachtingen zal voldoen. Dat in gebreke blijven wat het betreft eisen die worden gesteld en verwachtingen die er zijn vormt natuurlijkerwijs ook het verdriet van het schrijverschap, dat de beoordeling van de persoon van de schrijver en van zijn veronderstelde beweegredenen altijd zich in een negatieve relatie afspeelt tot de inhoud van zijn werk en tot dat wat eraan wordt ontleend en eruit wordt begrepen. Althans, zo is het mij vergaan en zo zal het altoos blijven, dat ik mijn werk hoger inschat, belangrijker acht, dat die ikzelf ben.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten